درست ۲۰مرداد سال۹۵ بود که سراغ باغبان باغچهای دویستمترمربعی در انتهای خیابان استاد یوسفی۱۲ رفتیم و گزارشی از او و فضای سبز جلو خانهاش در شهرآرامحله منطقه ۱۰ منتشر کردیم.
نعمتالله قربانیان، شهروند سبز محله شاهد، بیستسال است که تمام هموغمش را برای باغبانی در این باغچه کوچک گذاشته است و در همه این سالها هرروز چند ساعت از روزش، به رسیدگی به گیاهان و خاک این باغچه میگذرد.
با اینکه میگوید باغبانی کار آسانی نیست، درباره این باغچه کاری کرده است کارستان؛ طوریکه در روزهای گرمتر سال، اهالی چشم میکشند که ساعت اتمام کار ادارات برسد و ماشینها از حوالی این باغچه بگذرند و بتوانند همراه فرزندانشان کنار باغچه باشند و از سبزی و شادابیاش لذت ببرند، سبزیهای خوشرنگ و طعمش را بچینند و از سایه درختانش بهره ببرند.
دوباره بهسراغ آقا نعمتالله رفتیم تا از ماجراهای باغبانیاش و تغییرات باغچهاش در این هفتسال بشنویم.
ظهر یک روز زمستانی است و درختان باغچه از برگها برهنهاند، اما کف زمین باغچه پر از سرسبزی و شادابی است. میپرسیم: چطور در زمستان هم اینقدر باغچه سبز است؟ محمد کرامتی که از اهالی اینجاست، میگوید: حاج نعمتالله همه هموغمش را برای این باغچه گذاشته است.
همانطور که نعمتالله قربانیان در باغچه به گیاهانش رسیدگی و شمشادها را به دورتادور باغچه هدایت میکند، میگوید: باغبانی کار سختی است. باید عاشقش باشی، عاشق سالی چندبار زیروروکردن زمین، عاشق نوازش و گفتگو با گیاهان، عاشق هرس و کاشت و برداشت و همه این زیباییها با بذل محصولات باغچه به همسایهها کامل میشود. وقتی دوستیها شکل میگیرد و آدمها صمیمیتر میشوند، چه بهانهای بهتر از این باغچه کوچک؟
شهرداری دور باغچه را جدولکشی زیبایی انجام داده و اینجا نظم بیشتری گرفته است. حاجنعمتالله میگوید: حدود یکمتر دورتادور باغچه را صاف کردهام که اگر شهرداری زحمت سنگفرشکردنش را بکشد، این باغچه بسیار شکیلتر خواهد شد و همسایهها میتوانند راحتتر در محیط دور باغچه تردد کنند. تا حالا که شهرداری پای این کار نیامده است و ضرورتش را احساس نکردهاند.
البته ناگفته نماند که دراثر پیگیریهای پیاپی او، شهرداری برای آبیاری این فضای سبز، بسیار مساعدت کرده و چندسالی است که آبیاری این فضای سبز را به شبکه آبیاری امتداد بولوار شاهد متصل کرده است و هربار که سهمیه آبیاری آن فضا هست، آقانعمتالله میتواند شیرفلکه آبیاری باغچه را هم باز کند و آبیاری قطرهای کل باغچه و درختان توت و توت پیوندی را که در پیادهروهای اطراف کاشته است، انجام دهد.
او میگوید: از پنجسال پیش در اینجا زعفران و سبزیهای متنوع دارویی و غیردارویی میکارم و حالا دیگر محصولات باغچه برای فصل سرد و گرم متفاوت است و کشتمان در فصل سرد مربوط به گیاهانی است که نسبتبه سرما مقاوم هستند و در این فصل خوب جان میگیرند. گیاهانی مانند اسفناج و شلغم و سبزیهای مختلف هم دارم که در فصل زمستان تغییر میکنند. در فصل سرما سبزیهایی میکاریم که در زمستان سبز بمانند و با سردی هوا خراب نشوند.
با اینکه بیشتر زحمات این باغچه بر دوش قربانیان است، قانون باغچه کوچه بنبست شاهد۶۱ مودت و دوستی است. اهالی میتوانند از محصولات باغچه استفاده کنند و سبزی خوردن طی سال و حتی ماه مبارک رمضان برای اکثر آنها از همین باغچه کوچک، اما پربرکت تأمین میشود. خرداد هم که میرسد، فصل توتتکانی است.
اینجا خوردن و بردن سبزی آزاد است؛ همه همسایهها میتوانند از درختانمان که توتهای شیرینی دارد، بهرهمند شوند
آقانعمتالله میگوید: اینجا خوردن و بردن سبزی آزاد است. شاتوت و توتتکانی در خرداد برای همه است و همه همسایهها میتوانند از درختانمان که توتهای شیرینی دارد، بهرهمند شوند.
همسایهها ارادت خاصی به نعمتالله قربانیان دارند. هرکدام از کنارمان رد میشوند، سلام و خداقوتی میگویند، یا اگر از دور، او را میبینند، دستهایشان را بالا میبرند تا ارادتشان را از راه دور برسانند. علی وهابی و محسن همدانی دانشجو و از مشتریان پروپاقرص این باغچه کوچک هستند.
میگویند از وقتی شهرداری لبههای باغچه را جدولکشی کرده است، آنها میتوانند در روزهایی که گرمتر است، قهوه بیاورند و درکنار باغچه بنشینند و دقایقی را در زیبایی این فضا، گفتگو کنند. اهالی دلشان نمیخواهد اینجا نیمکت داشته باشند، چون میگویند اولا محلی نزدیک باغچه برای نیمکت نیست و ثانیا فضای دنج محله برهم میخورد و رفتوآمدها به اینجا زیاد میشود.
حلما حسینینژاد تصویر زیبای عصرهای محله را توضیح میدهد: ماشینها که میروند، معبر این کوچه بنبست، محل امنی برای پیر و جوان و کودک است. عدهای از سبزیهای باغچه میچینند. عدهای فرزندانشان را برای بازی بیرون میآورند و عدهای هم که سنوسالدارتر هستند، لبه باغچه مینشینند و تجدید خاطرات میکنند.
فرامرز رفسنجانی از دیگر همسایههاست که میگوید: زحمتهای نعمتالله قربانیان برای اهالی این کوچه، ارزشمند است و این باغچه توانسته است شادابی و طراوت را به اهالی هدیه کند و همه حس خوبی از زندگی درکنار آن داریم.
* این گزارش چهارشنبه ۲۳ اسفندماه ۱۴۰۲ در شماره ۵۶۳ شهرآرامحله ۹ و ۱۰ چاپ شده است.